Landelijke VIM-dag ambulancezorg

Op 19 maart jl. organiseerde Ambulancezorg Nederland (AZN) voor de zevende keer een Landelijke VIM-dag. 130 Leden van de VIM- en calamiteitencommissies uit bijna alle RAV’s hebben elkaar ontmoet op het Bouw en Infrapark te Harderwijk om kennis en ervaring met elkaar te delen.

Ochtend

Dagvoorzitter Andre Oudenaarden, co-auteur van het NooTgeval en beleidsadviseur bij RAV Hollands Midden, heette de deelnemers van harte welkom. Daarna nam Marit de Vos, gynaecoloog in opleiding & postdoctoral onderzoeker patiëntveiligheid LUMC, de deelnemers mee naar Safety-II. Safety-II pleit voor een andere kijk op patiëntveiligheid door te leren van de alledaagse praktijk in de brede zin, in plaats van enkel te focussen op de situaties met ongewenste afloop. Safety-II wordt gezien als een volgende stap tot verdere verbetering van patiëntveiligheid. In de ambulancezorg wordt nog gezocht naar hoe dit precies praktisch te maken is. Aan de hand van mooie voorbeelden nam Marit ons mee hoe er op een andere manier gekeken kan worden naar veiligheid in de ambulancezorg.

Middag

In het plenaire, interactieve, middagdeel werd onder leiding van Richard de Boer, onderwijsdeskundige Ambulance Academie, een aantal stellingen over patiëntveiligheid besproken om op die manier ervaringen en leermomenten uit te wisselen.

Workshops

Tussen de plenaire sessies door konden de deelnemers twee van onderstaande vijf workshops volgen:

1. What the F*ck!, door Aart Ketelaar, manager leren en ontwikkelen / ROC RAV Gooi en Vechtstreek & RAV Flevoland. Ter voorbereiding op deze workshop werd door de deelnemers een casus bedacht, waarbij de participant in eerste instantie dacht WTF!, maar waarbij achteraf bleek dat het heel logisch was om het zo te doen.
2. Rol IGJ, door Cristien Westerhuis en Nasra Elmi, beide inspecteur bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), afdeling Eerstelijns Zorg, team Acute Zorg. In deze workshop werd ingegaan op de rol van de inspectie met betrekking tot de kwaliteit en de patiëntveiligheid van de geleverde zorg. Er werd specifiek ingegaan op het melden van calamiteiten en het onderzoeken van calamiteiten, waarbij het nieuwe toetsingskader van de inspectie voor de Ambulancezorg onder de aandacht werd gebracht.
3. Op naar het veilige gesprek, door Monique Post, eigenaar en trainer van ZekerZo. Het doel van deze workshop was om te ontdekken dat je met een neutrale onderzoekshouding en LSD voorkomt dat een collega die betrokken is bij een VIM-melding zich onveilig voelt. Er werden bouwstenen aangereikt voor het veilige gesprek.
4. Dilemma’s bij incidenten: Moreel beraad, door Rogier Evenhuis, ambulanceverpleegkundi-ge, verpleegkundig specialist en calamiteitenonderzoeker bij RAV Brabant Midden-West-Noord. Maar ook ethicus in opleiding. Incidentonderzoek levert soms morele vraagstukken op. Ethiek is een taal die we kunnen gebruiken om over deze vraagstukken in gesprek te kunnen gaan: op basis van welke dragende waarden en sturende normen ‘vinden’ we eigenlijk ergens iets van en zodra we dat van onszelf weten, hoe denkt de ánder daar dan eigenlijk over? In een groep met beperkt aantal deelnemers werden de meegenomen praktijkcasussen kort besproken om vervolgens met één van die casussen een moreel beraad te doorlopen. Wat wel duidelijk werd op de VIM-dag was dat iedereen wel ethische dilemma’s in zijn/haar werk ondervindt, niet alleen in het werk op de ambulance of meldkamer, maar ook als lid van de VIM-commissie.
5. Second victim, hoe is dit bij jullie geregeld?, door Elvira Mentink, beleidsadviseur kwaliteit en veiligheid en ambulanceverpleegkundige bij de RAVU en lid van de kennisgroep bovenregionaal van incidenten leren (BRIL) samen met Gerda Zeeman, gynaecoloog ziekenhuis Tjongerschans en teamcoach. Patiënten zijn na een medisch incident first victims, maar ook de betrokken zorgverleners zijn slachtoffers, zogenaamde second victims. Het doel van deze workshop was om op ideeën te komen middels het voorbeeld van de RAVU; hoe wordt ervoor gezorgd dat de ambulanceprofessionals de juiste ondersteuning krijgen wanneer ze betrokken zijn bij een calamiteiten- of klachtenonderzoek. Want de gevoelens van de betrokken professional zijn echt anders dan bij het meemaken van een heftige situatie tijdens een dienst.

Met nieuwe ideeën en mogelijkheden gingen de deelnemers na de tweede workshopronde weer naar huis.

Meer informatie

Voor meer informatie over de VIM-dag 2024 en patiëntveiligheid binnen de ambulancezorg kunt u contact opnemen met Margreet Hoogeveen of Angelique van der Weerd.