Onderzoek ‘Lerend zorgsysteem’ Nivel
Beter inzicht in de spoedzorgketen door gegevenskoppeling
Een patiënt die acute zorg nodig heeft, wordt vaak door zorgverleners uit verschillende disciplines behandeld. Goede samenwerking tussen deze zorgdisciplines is daarom belangrijk. Om te kunnen beoordelen waar de samenwerking geoptimaliseerd kan worden heeft het Nivel, in opdracht van Ambulancezorg Nederland (AZN), onderzocht of de spoedzorgketen inzichtelijker gemaakt kan worden. De datasets van regionale ambulancevoorzieningen (RAV’s), huisartsenpraktijken en huisartsenposten (HAP’s) zijn met elkaar gekoppeld. De koppelmethode blijkt succesvol te zijn, want de spoedzorgketen wordt inderdaad inzichtelijker. Tegelijkertijd is het inhoudelijk interpreteren van de gekoppelde zorggegevens complexer dan verwacht want eenduidigheid van registratie is een punt van aandacht.
Gegevenskoppeling is nodig omdat – zeker bij ambulancezorg – gegevens over uitkomsten van de zorg niet binnen de ambulancezorg zelf worden vastgelegd. Door de routinematig vastgelegde gegevens van ambulancediensten, huisartsenpraktijken en HAP’s te koppelen, krijgen we inzicht in de zogenaamde ‘zorgpaden’ die de patiënt in de spoedzorgketen doorloopt. Het zorgpad dat een patiënt doorloopt, biedt informatie over de zorg die voorafgaand aan de (mogelijke) spoedzorg is verleend én nadien. Op deze wijze kunnen RAV’s hun rol in de spoedzorgketen wellicht beter zichtbaar maken en hun beleid, daar waar nodig, aan te passen.
Inzicht in ambulance-inzet aan de hand van drie onderscheiden zorgpaden in de spoedzorgketen
Het onderzoek richtte zich op situaties waarbij een volledig uitgeruste ambulance werd ingezet maar vervoer van de patiënt achteraf niet nodig bleek te zijn, omdat de zorg die de ambulancezorgprofessionals ter plaatse verleenden toereikend was (dit wordt een mobiel zorgconsult genoemd). Beleidsmatig zijn dit interessante situaties. Het roept namelijk de vraag op of het organiseren van ambulancezorg efficiënter kan, namelijk door te voorkomen dat een volledig uitgeruste ambulance (achteraf gezien) onnodig wordt ingezet. Hiertoe zijn drie verschillende zorgpaden rondom zo’n ‘mobiel zorgconsult’ onderzocht:
- Zorgpad 1: Mobiel zorgconsult na ambulance-oproep door de HAP
De HAP schakelt via de meldkamer ambulancezorg (MKA) de ambulance in, maar ter plaatse blijkt dat de patiënt niet vervoerd hoeft te worden en alle zorg ter plaatse kan worden verleend.
- Zorgpad 2: Mobiel zorgconsult met opvolging van de HAP
De ambulance is ter plaatse en verleent zorg, maar de patiënt hoeft niet vervoerd te worden; nadien meldt de patiënt zich op de HAP (binnen 1 tot 7 dagen).
- Zorgpad 3: Mobiel zorgconsult na ambulance-oproep van een huisarts ter plaatse
De huisarts ter plaatse schakelt ambulancezorg in, de ambulancezorgprofessional verleent zorg ter plaatse en vervoer van de patiënt blijkt niet nodig te zijn.
Eenduidige registratie randvoorwaarde
Het koppelen van de drie datasets (ambulancezorg, huisartsenpraktijken en HAP’s) op patiëntniveau blijkt technisch goed mogelijk te zijn, maar de inhoudelijke duiding van de uitkomsten is complexer gebleken. Dit komt met name doordat de verschillende RAV’s niet eenduidig registreren, ondanks het gemeenschappelijk gebruik van de zogenaamde basisset ambulancezorg (BSA). Een aanbeveling is daarom om, uitgaande van de BSA, tot betere afspraken te komen over een eenduidige wijze van registreren. Ook is meer bewustwording van de voordelen van eenduidige registratie onder ambulancezorgprofessionals nodig.
Een lerend zorgsysteem biedt spoedzorgketenpartners waardevolle inzichten over de organisatie van de huidige spoedzorg
Ondanks de genoemde beperkingen heeft deze studie laten zien dat inhoudelijke koppeling van zorggegevens van verschillende zorgdisciplines mogelijk is. Ook leiden de eerste inzichten tot onderlinge gesprekken tussen RAV’s en andere spoedzorgketenpartners over wat een lerend zorgsysteem voor de spoedzorgketen in de toekomst aan (waardevolle) informatie kan bieden.
Download hier het Nivel-rapport ‘Naar een lerend zorgsysteem voor de ambulancezorg’.